فرنگیس عباس زاده؛ بهمن گرجیان
چکیده
تلمیح ابزاری گفتمانی و کاربردی‌ست که بر پایۀ تناسب‌های معنایی واژه‌ها شکل گرفته و کلام گوینده را تقویت می‌نماید. در این مقاله نقش گفتمانی «تلمیح مذهبی» در مکالمات قُضات و متهمان در دادگاه از دیدگاه زبان‌شناسی حقوقی بر اساس نظریۀ مک‌منامین بررسی شده است. بدین منظور با تحقیقی توصیفی-تحلیلی، پنجاه صحنۀ تصویری از جریان دادرسی ...
بیشتر
تلمیح ابزاری گفتمانی و کاربردی‌ست که بر پایۀ تناسب‌های معنایی واژه‌ها شکل گرفته و کلام گوینده را تقویت می‌نماید. در این مقاله نقش گفتمانی «تلمیح مذهبی» در مکالمات قُضات و متهمان در دادگاه از دیدگاه زبان‌شناسی حقوقی بر اساس نظریۀ مک‌منامین بررسی شده است. بدین منظور با تحقیقی توصیفی-تحلیلی، پنجاه صحنۀ تصویری از جریان دادرسی در دادگاههای پخششده از صداوسیما، و برنامههای مستند مشاهده، و یادداشتبرداری شد. دادهها جمعآوری، و به صورت توصیفی تجزیهوتحلیل گردید. نتایج حاکی از آن بود که تلمیح مذهبی از رایجترین انواع گفتمان در دادگاههاست که قُضات و متهمان یکسان از آن استفاده نمیکنند. همچنین نتایج نشان داد که تفاوت معناداری میان قضات و متهمان از نظر کاربرد تلمیح مذهبی وجود دارد. قضات بیشتر از تلمیحات قرآنی و حدیث؛ و متهمان بیشتر از تلمیحات تاریخی، داستانی، اَمثال و مثلهای عامیانه استفاده میکنند که بیانکنندۀ بازتاب وضعیت فرهنگی آنها در شرایط مختلف، و ذهنیت متفاوت افراد است. نتایج این پژوهش را میتوان در تربیت قضات و وکلا، یا در کارگاههای آموزش حقوقی به کار گرفت که در روند دادرسی مؤثر خواهد بود.
